Unutmayın; soru soran öğrenir, öğrenen gelişir, gelişen güçlenir.
— Doğan Cüceloğlu
…
…
Doğru soru, doğru yerde, doğru zamanda, doğru bağlamda, doğru kişiye soruluyorsa, pek çok kapıyı açabilir. Soru demek aslında anahtar demek. Bilim ve teknoloji tarihi aslında sorularla ilerlemiş. Aklınıza hangi icat, keşif, cihaz geliyorsa, hepsi soruların bize hediyesi.
Acaba görüntüyü nasıl kaydederim? Sesi nasıl koruyabilirim? Bu mesafeyi kısa sürede nasıl aşabilirim? Ses ve görüntü nakli mümkün mü? Uçmak mümkün mü? Denizde yük taşınır mı? Bilim ve teknoloji meraklılarının soruları sayesinde bugün bunların hepsi sıradan hale geldi.
…
Ressamlar bir rengin, bir çizginin, bir desenin peşine düşerler ve son derece güzel eserlere imza atarlar. Picasso, Van Gogh ve diğerleri… Acaba yeşil rengi denize nasıl uyarlarım? Sahile vuran dalgayı hangi fırça darbesiyle yansıtırım? Dolunayın göldeki yansımasını ne şekilde çizerim?
…
Müzisyenler bir notanın, bir bestenin, bir başlangıcın, bir bitişin, bir sevincin, bir hüznün, bir açılışın peşine düşerler. Filmdeki gerilim sahnesini hangi notalar verebilir? Kavuşma nasıl anlatılır? Bir hayat hikâyesi nasıl bestelenir? Bir beste büyük bir hikâyeye nasıl uyarlanır? Hangi enstrüman hangi dakikada devreye girmeli? Bu melodinin armonileri nasıl olacak? John Williams, Maurice Jarre, işte bu soruların cevaplarını aradılar bestelerinde.
…
Bir kimyagerin, bir biyoloğun, bir fizikçinin, bir mühendisin sorduğu sorular kolay sorular mı? Belki kolay, belki zor… Ama çok değerli sorular. Tam yerinde, tam zamanında sorulmuş sorular: Suyu oluşturan elementler hangileri? Dizilişleri nasıl? Bu uçağın en iyi biçimde uçması için uçağı nasıl tasarlamak gerekir? Bu otomobilin fren sistemini en güvenli hale getirmek için neyi değiştirmeliyiz? Televizyonda en gerçekçi görüntüyü nasıl elde ederiz?
…
Fırıncının sorduğu soruları hafife almayın: Ekmeğin kıvamı nasıl tutturulur? Un, su, maya hangi oranlarda, hangi sürelerde karıştırılacak? Hamur ne kadar dinlenecek? Ateş hangi ayarda olacak? Ekmek fırında hangi sürede kalacak? Somun ekmekle pidenin tadı nasıl olacak? Köy ekmeği nasıl yapılır? Tam buğday ekmeğinin farkı nedir?
…
Aşçıların sorduğu sorular aslında hayatın belki de en önemli soruları: Pirinç pilavında hangi pirinç kullanılır? Hangi yağlar, nasıl karıştırılır? Bekleme süresi? Pilavın tuzu nasıl ayarlanır, suyu nasıl? Tencerenin ateşi ne zaman artırılır, ne zaman kısılır? Pirinç pilavında kullanılacak su ile bulgur pilavında kullanılacak su aynı miktarda mı olmalı?
…
Öğretmenlerin sorduğu sorular: Bu konuyu bu sınıf hangi yöntemle öğrenir? Bu öğrenci, bu problemi nasıl çözebilir? Hangi ders, hangi konu, hangi yöntemle, hangi sürede, nasıl öğretilecek? Önemli olan öğretmek mi, öğrenciyle duygu birliğini yakalamak mı? Aradan uzun yıllar geçince öğrencinin aklında kalacak olan ne? Bilgi mi, sevgi mi, saygı mı?
…
Bilgi çağında yaşadığımız için, bilgiye ulaşmak çok kolay olduğu için, internet her an elimizin altında olduğu için, soruların ne kadar değerli olduğunu belki de görmüyoruz. Ama bilim ve teknolojinin bugün geldiği seviyenin arka planında büyük bir birikim var. Merak var. Sorular var. Televizyon, telefon, bilgisayar… Beyaz eşyalar, makineler… Uçaklar, uydular, otomobiller, gemiler, denizaltılar… Radarlar, fotoğraf makineleri, kameralar, mikrofonlar, tıbbi görüntüleme cihazları… Hepsi sorularla icat edildi.